Boekentips

Je kunt Europa leren kennen door boeken te lezen uit andere landen of over andere landen. Of het nu waargebeurde verhalen zijn of juist fantasie, oude of nieuwe boeken: je leert altijd weer iets nieuws over andere mensen en hun land.

Begin je reis door Europa vanuit je eigen zetel met onze Europese boekenlijst.

Romans

Grand Hotel Europa – Ilja Leonard Pfeijffer (2018). De schrijver neemt zijn intrek in het illustere maar in verval geraakte Grand Hotel Europa om te overdenken waar het is misgegaan met Clio, op wie hij in Genua verliefd is geworden en met wie hij in Venetië is gaan wonen. Hij reconstrueert het meeslepende verhaal van liefde in tijden van massatoerisme en raakt steeds meer betrokken bij het wedervaren van de memorabele personages in het hotel. Het is een theatraal en lyrisch boek over de Europese identiteit, nostalgie en het einde van een tijdperk.

Herkomst’ – Saša Stanišic (2019) Herkomst is een meesterwerk, waarin één familie symbool staat voor een van de roerigste perioden uit de naoorlogse geschiedenis. Deze autobiografische roman gaat over de vlucht van Stanišic en zijn ouders van Višegrad in het voormalige Bosnië en Herzegovina naar Duitsland in 1992. Minutieus ontleedt Stanišic wat er is voorgevallen tijdens die vlucht en zet hij zijn familiegeschiedenis uiteen.

Europeanen – Orlando Figes (2019) Rond 1900 werden in heel Europa dezelfde boeken gelezen, dezelfde opera’s opgevoerd en dezelfde muziekstukken gespeeld. Hoe heeft die culturele canon zich kunnen vormen? Historicus Orlando Figes laat zien dat belangrijke technologische en economische ontwikkelingen (trein, telegraaf, fotografie, vrije markt) de verborgen krachten achter de vorming van een gedeelde Europese cultuur zijn geweest. Een historische roman aan de hand van levensechte hoofdpersonages.

Beschavingen – Laurent Binet (2020)  Onder welke voorwaarden had de geschiedenis anders kunnen lopen? Als de oorspronkelijke inwoners van Latijns-Amerika paarden, ijzer en antistoffen tegen Europese ziektes hadden gehad, zouden ze dan de conquistadores hebben kunnen weerstaan? In Beschavingen gaat Binet aan de haal met deze hypothese: de laatste Inca Atawalpa sterft niet door toedoen van de Spanjaarden maar zet voet aan land in het Europa van keizer Karel V. Daar krijgt hij te maken met de Spaanse inquisitie, het ontluikende kapitalisme, het wonder van de drukkunst, een met piraten bezaaide zee, een continent verscheurd door godsdiensttwisten en dynastieke oorlogen. Maar bovenal met mensen die honger lijden en in opstand willen komen: Joden in Toledo, Moren in Granada, geuzen in Nederland – voor Atawalpa zijn het allemaal mogelijke bondgenoten waardoor het omverwerpen van het regime uiteindelijk een fluitje van een cent is.

Reisverslag

Afropean: Notes from black Europe- Johny Pitts (2018)

Afropean is een reisverslag in het Engels waarin de Britse auteur Johny Pitts langs verschillende zwarte gemeenschappen in Europa gaat. Hij bezoekt Afro-Europese ghettos, universiteiten en communes. Van de voormalige Patrice Lumumba Universiteit in Moskou, tot de buitenwijken van Lissabon. Het geeft een holistisch beeld van wat zwart zijn betekent op een continent dat meer en meer worstelt met haar raciale en culturele identiteit. Je doorkruist Europa zoals je het nog niet eerder zag.

Klein Engeland – Jonathan Coe (2019) Engeland, 2010. Autofabrieken worden vervangen door inwisselbare winkelketens en in Londen gaan verhitte rellen en demonstraties over in enthousiasme voor de aanstaande Olympische Spelen. In Klein Engeland beschrijft Jonathan Coe, een van de beste chroniqueurs van onze tijd, de levens van een kleurrijke groep personages in een periode van grote veranderingen. Dit is het verhaal van het moderne Engeland. Een verhaal van nostalgie en verwarring, van teleurstelling en onverholen woede.

NON-FICTIE

Grote verwachtingen: in Europa – 1999 – 2019 ‘Grote verwachtingen’ gaat over de eerste twee decennia van de eenentwintigste eeuw. Het neemt de draad op waar In Europa eindigde. Mak schetst de sfeer en stemming tijdens de eeuwwisseling, het optimisme dat toen hoogtij vierde maar gaandeweg verdween, de gevoelens rond de invoering van de euro, de gevolgen van de aanslag op de Twin Towers, de toestand in Oost-Europa en Rusland, de bankencrisis, de Verenigde Staten, Noord- versus Zuid-Europa, de vluchtelingen. Mak duidt de recente geschiedenis zoals alleen hij dat kan.

Europa in Woelig Water – Hendrik Vos en Rob Heirbaut

De EU is in de laatste jaren op vele vlakken een machtige organisatie geworden. Toch kampt Europa nog tot op de dag van vandaag met zeer veel problemen, problemen waar de Unie machteloos tegenover blijkt te staan. Het gaat hier om problemen zoals het vluchtelingenvraagstuk, terreurdreiging en de Brexit.

De lidstaten komen bij deze problemen lastig tot een oplossing, maar toch blijven ze bijeen. Hoe gaat Europa met deze situaties om? Wat zorgt ervoor dat deze lidstaten blijven samenzitten?

Is Europa nog Christelijk? – Oliver Roy (2020) De Franse politieke wetenschapper en Islamkenner Olivier Roy onderzoekt de vraag: Is Europa nog christelijk? Volgens hem heeft Europa in de vorige eeuw zijn christelijke identiteit losgelaten. Alleen bij abortus en euthanasie wordt nog gerefereerd aan de christelijke basis van Europa. Dit is geen reden om te vrezen voor het verval van het continent ten koste van de islam. Volgens Roy gloort er voor Europa een nieuwe identiteit door de immigratie van mondiale christenen uit de voormalige koloniën.

Het vervloekte paradijs : waarom politici Europa eindelijk serieus moeten nemen – Caroline De Gruyter (2020)  De Gruyter weet de problemen waarmee de EU kampt te beschrijven en te duiden. In haar columns gebundeld in dit boek, komen de grote thema’s voorbij. Het is verbazingwekkend hoe tijdloos de stukken in dit boek zijn. Wie dit boek heeft gelezen, begrijp het continent, en ziet wat er gebeuren moet: politici moeten Europa eindelijk, en vooral ook openlijk, serieus nemen.

Intussen komen mensen om – Alicja Geschinska (2019) Alicja Gescinska verraste met haar kandidatuur op de Europese lijst van de Vlaamse liberalen. Op internet volgde een stortvloed aan reacties: lovende en lasterlijke. Niet enkel de keuze van de partij en het Europese project werden druk besproken, vooral ook wie aan politiek behoort te doen. Wat is de plaats van een filosoof in de samenleving? Intussen komen mensen om is een glashelder essay over de persoonlijke worsteling met politieke betrokkenheid en intellectuele verantwoordelijkheid.

Dit is Europa – Hendrik Vos  (2021) Het traject van de Europese eenmaking volgde geen vast patroon. Er was nooit een draaiboek of een breed gedragen plan en toch ontstond, stap voor stap, de Europese Unie. Met dit boek schreef Hendrik Vos een geschiedenis van Europa die vertrouwd aanvoelt en toch verrast, die op basis van de kleine verhalen het grote avontuur vertelt.

Beter wordt het niet – Caroline de Gruyter (2021)  Europeanen klagen graag dat de Europese Unie zo verdeeld is, zo traag en zo zwak. Maar geloof het of niet, het Habsburgse Rijk was net zo. Tijdrekken, conflicten vermijden, permanent hervormen en lelijke compromissen sluiten waren hoekstenen van het Habsburgse bestuur. Met fortwursteln, doormodderen, gaven de keizers vele volkeren, talen en culturen een dak boven het hoofd – en dat maar liefst zeshonderd jaar lang. Daar kan de EU, die al even multinationaal is, nog iets van leren. Kan het zijn dat de grootste Europese zwaktes tegelijkertijd een kracht zijn? En dat Europa per definitie alles half doet, en nooit af is?

De slag om Europa – Rob de Wijk (2021) Ooit deelde Europa de lakens uit in de wereld, maar op dit moment wordt het continent van alle kanten belaagd, ook van binnenuit. De Chinese president Xi Jinping ziet het continent als een wingewest. Hij is al jaren bezig invloed op de Westelijke Balkan te kopen en probeert de Europese Unie uit elkaar te spelen. Rusland voelt zich bedreigd en president Poetin voert de druk op om de NAVO te ontwrichten. President Trump maakte het de Russen en Chinezen intussen gemakkelijk door zich van zijn trouwste bondgenoten af te keren en zelf ook de aanval op Europa te openen. Premier Johnson dacht buiten de Europese Unie beter af te zijn en de Hongaarse en Poolse leiders ondermijnen de democratische rechtsstaat. Allemaal menen ze dat een sterke Europese Unie hun ambities in de weg staat. Politieke leiders worstelen met een antwoord. De coronacrisis en de oorlog in Oekraïne hebben de uitdaging nog verder vergroot. De dreiging is groot, maar in het fascinerende en verrassend optimistische De slag om Europa laat een van de grootste geopolitieke denkers van deze tijd zien hoe velen hun tanden op Europa stuk bijten.

Brexit

De jaren van chaos – Ivan Ollevier Maandenlang liep Ollevier rond in Westminster en zag met stijgende verbazing hoe het eiland dat ooit een baken was van stabiliteit en zekerheid op drift sloeg in een politieke storm. En toen moest de pandemie nog beginnen. Ollevier reisde door het land om er met gewone Britten te praten. Hij vertelt over de bizarre, eeuwenoude rituelen in het Britse parlement en over de vaak excentrieke figuren die het bevolken. Het resultaat kon u zien in het VRT-journaal en kunt u lezen in dit boek, dat een combinatie is van kroniek, analyse en reportage.

Order, Order. Brexit of het verhaal van een politieke soap – Patrick van ijzerdoorn en Peter de Waard (2020) Het is het grootste politieke theaterstuk van de moderne tijd. Brexit is een soap, komedie en tragedie tegelijkertijd. Het combineert de karakters van een Shakespeare met Monty Python. In het Britse politieke systeem staat machtsdenken voorop, voert cynisme de boventoon, is xenofobie bon ton en is iedereen continu bezig elkaar beentje te lichten. De wereld kijkt met verwondering naar de brokkenmakers op een eilandrijk dat nog altijd denkt over de golven te regeren. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Wankel Koninkrijk – Hoe ik Groot-Brittannië door Brexit heb zien veranderen. Tim de Wit vestigde zich zeven jaar geleden als correspondent in het relatief rustige Londen. Wat volgde was een achtbaan aan politieke gebeurtenissen, intriges en vooral… chaos. Het land stond op zijn kop. En staat dat eigenlijk nog steeds. In dit boek kijkt De Wit onder de motorkap van het Verenigd Koninkrijk. En wat blijkt: het piept en kraakt aan alle kanten. Schotland wil weg, in Noord-Ierland rommelt het weer, Boris Johnson liegt er vrolijk op los en zelfs na de Russische invasie in Oekraïne worden oligarchen in Londen maar mondjesmaat aangepakt. De toekomst na Brexit is volledig ongewis. Tegelijkertijd hopen de Britten dat het allemaal wel losloopt. Als ze iets kunnen, dan is het improviseren.

Kinderboeken

Europa: alles wat je altijd wilde doen – Clive Gifford Wie zijn de bollebozen van Europa? En in welk Europees land doet men aan wokracen? Leuke weetjes over dit werelddeel rond ruim veertig thema’s. Met veel kleurenillustraties. Vanaf ca. 11 jaar.

Heb jij een leuk boek gelezen en vind je dat het niet mag ontbreken op onze lijst? Laat het ons dan hieronder weten.